Mae adroddiad newydd pwysig a gyhoeddwyd ddydd Mercher 21 Gorffennaf, wedi edrych ar rychwant y bywyd gwyllt yng Ngwent, cofnodi鈥檙 llwyddiannau ecolegol a dynodi鈥檙 rhywogaethau hynny sydd mewn mwyaf o risg. Nod adroddiad Cyflwr Natur Gwent yw llywio Cynlluniau Gweithredu Adferiad Natur Lleol a gwaith cadwraeth arall sydd ar y gweill. Gobeithir y caiff yr wybodaeth o fewn yr adroddiad ei defnyddio i gyfeirio cofnodi a monitro pellach, yn ogystal 芒 gweithredu cadwraeth yn y dyfodol.
Mae鈥檙 adroddiad, a gyllidir gan Grant Galluogi Adnoddau Naturiol a Llesiant Llywodraeth Cymru, yn cynnwys y pump Awdurdod Lleol yn ardal Gwent: 艾叉A片, Caerffili, Casnewydd, Sir Fynwy a Thorfaen, gan edrych ar y rhywogaethau o fewn y rhanbarth. Mae鈥檙 bartneriaeth a fu鈥檔 gweithio hefyd wedi cynnwys Ymddiriedolaeth Bywyd Gwyllt Gwent, Cyfoeth Naturiol Cymru, Canofan Cofnodion Bioamrywiaeth De Ddwyrain Cymru a Buglife. Nod y prosiect yw gwrthdroi dirywiad mewn bioamrywiaeth a cynyddu cydnerthedd natur ar draws Gwent.
Gan weithio gyda Phartneriaethau Natur Lleol, dewisiodd Prosiect Gwent Gydnerth 100 rhywogaeth i gynrychioli鈥檙 rhychwant o fywyd gwyllt sydd yn y rhanbarth, y mae eu straeon yn ysbrydoli, yn codi consyrn a hyd yn oed yn ein gwneud yn chwilfrydig. Drwy astudio poblogaethau a thueddiadau rhywogaethau, caiff newidiadau a bygythiadau yn yr ecosystemau ehangach sy鈥檔 eu cefnogi聽 eu datgelu. Mewn geiriau syml, mae鈥檔 rhoi gwiriad iechyd i ni o natur.
Dywedodd partneriaeth Gwent Gydnerth: 鈥淢ae鈥檙 adroddiad hwn yn rhoi gwybodaeth werthfawr iawn fydd yn rhoi llinell sylfaen ar gyfer asesu effeithlonrwydd gwaith cadwraeth. Mae鈥檔 amlwg fod straeon gwych o lwyddiant. Mae adar y bwn yn 么l yn bridio ar Wastadeddau Gwent am y tro cyntaf mewn 200 mlynedd, er enghraifft, ac mae cytrefi o ystlumod pedol mwyaf a lleiaf yn ffynnu. Gwaetha鈥檙 modd, mae tystiolaeth hefyd yn dangos fod rhai rhywogaethau yn dirywio, yn cynnwys y gylfinir sy鈥檔 diflannu鈥檔 gyflym o鈥檙 ardal.
Ar gyfer llawer o鈥檙 100 rhywogaeth a gynhwysir, hwn yw鈥檙 tro cyntaf y cofnodwyd tueddiadau rhanbarthol. Mae monitro a chasglu data am fywyd gwyllt yn eithriadol bwysig a bydd yn ein helpu i鈥檔 llywio yn y dyfodol. Mae adroddiad Cyflwr Natur Gwent yn dangos yr angen am godi ymwybyddiaeth addysg, yn ogystal 芒 newid polisi a gweithredu.鈥�
I gael mwy o wybodaeth am adroddiad Cyflwr Natur: blaenau-gwent.gov.uk/en/resident/countryside/resilient-greater-gwent/